نکات ویژه و منحصر بفرد دیگر در خصوص این نامه
سبک منحصر به فرد این نامه تنها در نحوه نوشتار آن نیست بلکه در شیوه دستوری و نحوه بکار بردن کلمات خاص نیز میباشد. کارشناسان کتابقمدس باور دارند که در این نامه بیش از ۴۲ کلمه وجود دارد که در هیچ نوشته دیگر عهد جدید پیدا نمیکنیم[1]. و بیش از ۸۰ کلمه که در هیچ نوشته دیگر پولس رسول آن را نمیخوانیم! در این نامه یک نظم نوشتاری و یک تاکید بارها و بارها به نحوه های گوناگون به چشم میخورد و آن عبارتهای کلیسا و بدن و در مسیح میباشد. عبارت در که بعنوان در مسیح بکار برده شده است بیش از ۱۲۰ بار تکرار شده و همین عبارت کوچک « در » بزرگترین تاثیر را در کل نامه در زندگی ایمانداران « در مسیح » به ما نشان میدهد. من توجه شما را به طور جدی به مکان و نحوه بکار بری این حرف بسیار کوچک اما بینهایت مهم و اساسی و بنیادین در این نامه جلب میکنم. این حرف اضافه " در " در یونانی که " ان " خوانده میشود با خود یک مکان را تعیین میکند. یعنی به جای خاصی یا شخصیت خاصی در یک مکان به اصطلاح جغرافیایی اشاره میکند. یعنی جایی وجود دارد و این حرف اضافه در یونانی کمک میکند تا موقعیت و حالت آن تعیین شود. مثلا در فصل ۱ آیه ۳ میخوانیم:" متبارک باد خدا و پدر خداوند ما عیسی مسیح که ما را مبارک ساخت به هر برکت روحانی در جایهای آسمانی در مسیح." این دو حرف اضافه " در " در این آیه گواه بر یک مکان حقیقی و جغرافیایی میدهد که هست و وجود دارد و "در " دوم که میگوید در مسیح، در مقام و موقعیت و شکوه و جلالی که مسیح خداوند در آسمان دارد شهادت میدهد و چون ما دلیل ایمان خود در مسیح هستیم پس در مسیح در تمامی برکتهای آسمانی یعنی جایی که مسیح امروز حضور دارد با او شریک خواهیم شد.
دومین شخصی که از این حرف اضافه در به کرات برای بکار گیری همین نیت استفاده کرده است یوحنا شاگرد خداوندمان است که ما آن را به فراوانی در انجیل یوحنا مشاهده میکنیم.
وقتی ما به بررسی این نامه رسیدیم بیشتر در این خصوص توضیح خواهم داد.
در ضمن در این نامه و تنها در این نامه پولس رسول است که تقریبا در هر فصل آن که مجموعا ۶ فصل است از محبت صحبت کرده است. آن هم محبت آگاپه. در نامه دیگری که بار دیگر به کرات از محبت آگاپه سخن گفته است نامه های قرنتیان است. و جالب اینجاست که وقتی پولس رسول نامه های قرنتیان را مینوشت در افسس بود! وقتی که در اول قرنتیان باب ۱۳ ایه ۱۳ گفت تنها سه چیز باقی میماند یعنی ایمان و امید و محبت اما بزرگتر از اینها محبت است، او در افسس خدمت میکرد. رساله افسسیان با محبت خدا به ایمانداران آغاز میشود ( افسسیان ۱ : ۴ ) و با دعوت به محبتی بی فساد داشتن به خدا تمام میشود.( ۶ : ۲۴ )
شیوه نامه نگاری در قرون اولیه
آن موقع ها که نوجوانی بیش نبودم، پدرم از من میخواست که در کنارش بنشینم و برای او نامه به افرادی خاص بنویسم. هر وقت مرا صدا میکرد و از من میخواست که چنین کنم یک حالت ترس اما همراه با غرور به من دست میداد. ترس بخاطر اینکه پدرم خیلی جدی میشد و من نمیتوانستم غلط بنویسم، کاغذ عوض کنم یا پاک کنم. من هم گاها برای اینکه این اشتباهات را مرتکب نشوم از او میپرسیدم که تکرار کند آنچه که میخواهد من بنویسم و من تکرار میکردم که او بشنود و همینطور تا آخر نامه. دوست نداشتم ناگهان داد میزد یا پس گردنی میخوردم! اما غرور به من دست میداد چون میدانستم من مهم شدم.
نامه های پدرم یک مضمون خاص خودش را دنبال میکرد و وقتی امروز نامه های پولس رسول یا رسولان دیگر را در نوشتجات عهد جدید میخوانم تا حدود بسیار زیادی مرا به یاد نامه های پدرم میاندازد. نامه با احوالپرسی از خواننده اصلی نامه شروع میشد. سپس پدرم از خودش و از حال و هوای خودش و اعضای خانواده ما صحبت میکرد. بعد در باره موضوع خاصی که به دلیل آن نامه را میفرستاد. گاهی اوقات فقط احوالپرسی و جویای احوال شدن بود اما پیش میامد که یک علت خاصی در نوشتن نامه بود. در آخر نامه او از اعضای خانواده خواننده نامه احوالپرسی میکرد و سلام و سلامتی به همه میرساند حتی گاها به همسایه هایی که پدرم را میشناختند و در آخر نامه یا با امضاء او یا با مهر انگشت او تمام میشد. امروز وقتی نامه های نوشته شده به اشخاص یا به کلیساهای خاصی را در نوشتجات عهد جدید میخوانم مرا به یاد آن نظم نگارشی نامه پدرم میاندازد و قرابت و شباهت آنها باعث تعجب من میشود!
نامه های کتابمقدس در عهد جدید نه تنها اسناد تاریخی کلیسای مسیح هستند بلکه شهادتی بر ایمان مسیحی و حتی سایه ایی از شخصیت و مقام و کار مسیح که انعکاس او را در ایمانداران و زندگی و طرز تفکر آنها مشاهده میکنیم. میگویم سایه ایی، زیرا آنچه مسیح گفت و انجام داد را در شرح حال زندگی زمینی او در نوشتجات انجیل میخوانیم. نامه های رسولان و پیروان مسیح در حقیقت مکمل و بازتاب فرمایشات و مقام و کار عیسای خداوند را برای خواننده گان خود در طول تاریخ کلیسای مسیح بازگو کرده اند. منظورم من چیست؟
اگر یک نفر قصد کند تا در باره شخصیت مسیح، تعالیم مسیح و کارهای که انجام داد بداند، میتواند نامه های رسولان را بخواند اما پاسخ را کامل نمیکند. میتواند یک نمای کلی از اینکه مسیح چه گفت و چه کرد را درک کند اما نمیداند که مسیح در رفتار و گفتار و اعمال خود چه کرد. حالا بر عکس، اگر کسی بخواهد بداند برگزیدگی در مسیح یعنی چه یا اینکه قدوسیت در مسیح چگونه است یا اینکه چگونه عدالت خدا در مسیح اجرا شد یا اینکه چرا خون مسیح آمرزش گناه را به همراه دارد یا چرا روح القدس عامل تقدس و تعلیم ماست. پاسخ این سوالات را میتوان تاحدود بسیار زیادی در نوشتجات انجیل پیدا کرد اما بطور گسترده و جامع آن را نوشتجات بعد از زندگی مسیح پیدا میکنیم. یعنی در نوشتجات رسولان و شاگردان مسیح.
سه بخش در نامه های قدیم
میتوانیم با قوت و با توجه به اسناد موجود ادعا کنیم که تمامی نامه های قدیم به سه بخش تقسیم میشدند. و ما دقیقا این سه بخش را در تمامی نوشته رساله ها و نامه ها مشاهده میکنیم و فقط تعدادی از نوشته های عهد جدید هستند که گاها یک یا دو اصل این شیوه نگارش نامه ها در زمان قدیم را رعایت نکرده اند. که خود جای گفتگوی دیگری دارد که در مقال این نوشته ما نیست. اما این سه بخش از این قرار هستند:
۱-هر نامه ایی با معرفی نویسنده و دعا و شکرگزاری و قدردانی آغاز میشود.
۲-با متن اصلی و دلیل نامه ادامه پیدا میکند.
۳-در آخر با خداحافظی و احوالپرسی با آشنایان و دوستان و برکت دادن تمام میشود.
نامه افسسیان از این اصل مستثنی نیست. هر چند نوع نوشتار آن تاحدودی با دیگر نامه ها فرق میکند اما اصول نگارش نامه به سیاق قرن اول میلادی در آن به خوبی رعایت شده است.
نوشته: حسین گل هاشم
ادامه دارد
[1] Ibid 257.