نظم الهی و تولد مسیح موعود

^{چون زمان به کمال رسید ...}

^{تولد عیسی‌مسیح بازگو کننده­ی نظم الهی در امور روحانی است. زمان و مکان تولد مسیح، زندگی، مرگ و زنده شدن او همه قسمت­‌هایی از طرح و نقشه­ای است ازلی که طی سال­ های بسیار با نظمی شگفت به انجام رسید.}

^{در نامه‌‏ی موعظه‌وار عبرانیان چنین می‌خوانیم.}

^{خدا که در زمان سلف به اقسام متعدد و طریق‌‌‌‌های مختلف بوساطت انبیا به پدران ما تکلم نمود، در این ایام آخر به ما بوساطت پسر خود متکلم شد که او را وارث جمیع موجودات قـرار داد و بوسیله او عالمهـا را آفریـد. عبرانیان ۲: ۱-۲}

^{نظم الهی}

^{در مسیحیت علم شناخت خدا را الهیات می­گویند و الهیات نظام­‌مند (سیستماتیک) شاخه‌­ای از این علم است که همبستگی و اتصال مکاشفات الهی بر اساس کتاب­‌مقدس را در جهت بررسی آموزه­‌ها و تعاریف مختلف نشان می‌­دهد. درک نظم الهی در امور روحانی با مرکزیت کلام کلام زیر بنای اصلی در الهیات نظام­‌مند می­‌باشد. الاهیات نظام­‌مند در مورد شخص عیسی‌مسیح به ما می‌­گوید: با در کنار هم قرار دادن تمام آن­ چه در مورد مسیح موعود در عهدعتیق و عیسی­‌مسیح در عهدجدید گفته شده است، عیسی‌­مسیح همان مسیح موعود است. این مطالعه­­ و تحقیق اجمالی بر پیشگویی‌­ها و نبوت‌­های انبیاء کلام خدا و تحقق آن­ها در مسیح را در الهیات نظام­‌مند، مسیح شناسی" Christology " می‌­گویند . به‌­طور مثال خداوند، در باغ عدن بعد از نافرمانی آدم و حوا و سقوطشان در گناه آن­‌ها را که از عریانی خود شرمنده و خجل بودند با پوست حیوانی که برای این امر قربانی شد پوشاند. یک قربانی برای پوشش. در کتاب پیدایش باب ۳ آیه ۱۵ خداوند وعده‌‏ی آمدن نجات دهنده را می­دهد، او که از نسل زن است و سر شیطان را خواهد کوبید و خود نیز قربانی خواهد شد.}

^{و عداوت‌ در میان‌ تو و زن‌، و در میان‌ ذُرّیت‌ تو وذریت‌ وی‌ می‌‌گذارم‌؛ او سر تو را خواهد کوبید و تو پاشنه‏‌ی وی‌ را خواهی‌ کوبید. پیدایش۳: ۱۵}

 ^{این وعده در عیسی­‌مسیح به انجام رسید. عیسی‌­مسیح یگانه شخصی است که از نسل زن به جهان خاکی پای گذاشت و با مرگ و زنده شدنش بعد از مرگ شیطان و شیاطین را در هم کوبید. نظم الهی را به خوبی در این موضوع می‌­بینیم.  در کتاب‌­مقدس عهدعتیق صدها پیشگویی در مورد مسیحای موعود شده است که همه در زندگی، مرگ و قیام عیسی­‌مسیح به انجام رسیده و در بازگشت او واقع خواهد گشت. در تاریخ کتاب‌­مقدس و تاریخ مکتوب بشر این نظم و زمان­‌بندی را که از طرف خدا طرح ریزی شده است به وضوح می‌­بینیم. خدا، خدای حقیقی در کتاب­‌مقدس خود را آشکار می­‌سازد. وقتی کلام خدا را مطالعه می‌­کنیم درمی‌­یابیم که خداوند از روی هوس و به قولی ­بی‌­برنامه عملی را انجام نمی‌­دهد، بلکه تمام امور در او از ازل بوده و نظم در تمام امور در خداوند دیده می‌­شود. طرح آمدن منجی برای نجات انسان از ازل در خدا یافت می‌­شده و خداوند در زمان مناسب و تحت شرایطی که خود خداوند با قدرتش مهیا ساخته بود منجی را به جهان فرستاد. در کتاب­‌مقدس آمدن منجی اتفاقی نیست که یک شبه رخ داده باشد، بلکه خداوند با مکاشفات فراوان بستر روحانی را برای آمدن منجی مهیا ساخت و  جهان را برای تولد مسیح  آماده نمود.}

^{شرایط جهان در زمان تولد مسیح}

^{بستر یونانی}

^{پیش از تولد عیسی‌­مسیح یونانی‌­ها به بهترین مدارج ترقی در تمدن و شهرسازی رسیده بودند. آن‌­ها از لحاظ هوش از دیگر ملل هم عصر با زکاوت‌­تر بودند چون برای امور ذهنی و انتزاعی ارزش قائل بودند. آن­ها شیفته‌­ی فکر کردن بودند. پی بردن به منشأ هر چیزی برای آن­‌ها بسیار مهم بود. همواره مشتاق بودند سر منشأ حیات و طبیعت را بدانند و در این امر بسیار مطالعه می‌­کردند. فیلسوف به معنی ( دانش دوست) یک کلمه‏‌ی یونانی است. مجسمه سازی، ادبیات، معماری، نقاشی و تأتر از هنرهایی بود که مردمان یونان در آن­ها بسیار پیشتاز بودند. زبان یونانی از کامل‌­ترین زبان‌­ها بوده و هست، تا جایی که گاهاً یک کلمه در زبان یونانی برای برگرداندن به زبانی دیگر نیاز به توضیحی چند سطری دارد، به‌­طور مثال کلمه‌‏ی آگاپه که بسیار آن را شنیده­ایم برای ترجمه شدن به زبان فارسی در بهترین و کوتاه­‌ترین شکل این‌­گونه ترجمه می‌­شود: (محبت جان­‌فشانانه، محبت تا حد مرگ). این زبان برای رساندن مقاصد متفاوت و شرایط خاص بسیار عالی است. امروزه هنوز هم اختراعات و اکتشافات جدید علمی را با لفظی یونانی نام‌­گذاری می‌­شوند. یونان هرچند یک کشور کوچک بود، اما اسکندر با قدرت خود این تمدن را در جهان آن روزگار گسترش داد. امپراطوری اسکندر بخش عظیمی از جهان آن روزگار را در برگرفت. زبان یونانی شکلی جهانی به خود گرفت. اطفال به زبان یونانی علوم را یاد می­‌گرفتند و سخن می‌­گفتند. پول رایج تمام کشورها با کلمات یونانی ضرب شده بود. کتابخانه­‌ها و باغ­‌ها و مدارس بسیاری ساخته شد. شهر اسکندریه مرکز فرهنگی آن روزگار گردید. کتابخانه‌‏ی اسکندریه با بیش از پانصدهزار جلد  کتاب به نوعی تمام مکتوبات جهان را در خود داشت. شهر اسکندریه چهارده هزار دانش­‌آموز را هموراه پذیرا بود. بیش از دو قرن پیش از تولد عیسی­‌مسیح کتب‌­مقدس (عهد عتیق) در شهر اسکندریه به زبان یونانی برگردانده شد، که به ترجمه‌‏ی هفتاد مشهور است و تا امروز نیز معتبر است، این اولین ترجمه از نسخه عبری کلام خدا به زبان اکثریت مردم آن زمان یعنی زبان یونانی بود. حکمت و نظم­ الاهی این اجازه را داد تا زبان یونانی گسترش یابد و وقتی عیسی‌­مسیح شاگردانش را فرستاد، آن­ها به راحتی می­‌توانستند با مردم دیگر نقاط جهان به زبان یونانی سخن بگویند. مردم از کتب عهدعتیق با خبر بودند. انجیل که به زبان یونانی نوشته شده بود تا چندین سال نیازی به ترجمه به زبان دیگر را نداشت این مهم دلیلی گشت تا نشر پیام انجیل به سرعت در قرن اول به انجام برسد.}

^{و بر سر او تقصیرنامه‌‌ای نوشتند به خطّ یونانی و رومی و عبرانی که این است پادشاه یهود. لوقا۲۳: ۳۸}

^{پس یهودیان با یکدیگر گفتند، او کجا می‌‌خواهد برود که ما او را نمی‌‌یابیم؟ آیا اراده دارد به سوی پراکندگان یونانیان رود و یونانیان را تعلیم دهد؟  یوحنا ۷: ۳۵}

 ^{و از آن کسانی که در عید به جهت عبادت آمده بودند، بعضی یونانی بودند. یوحنا۱۲: ۲۰}

^{لیکن بعضی از ایشان که ازاهل قپرس و قیروان بودند، چون به اَنطاکیّه رسیدند با یونانیان نیز تکلّم کردند و به خداوند عیسی بشارت می‌‌دادند، اعمال ۱۱: ۲۰}

^{امّا در ایقونیه، ایشان با هم به کنیسه یهود در آمده، به نوعی سخن گفتند که جمعی کثیر از یهود و یونانیان ایمان آوردند.  اعمال ۱۴: ۱}

^{لیکن تیطُس نیز که همراه من و یونانی بود، مجبور نشد که مختون شود. غلاطیان۲: ۳}

^{و به دِرْبه و لسْتره آمد که اینک، شاگردی تیموتاوس نام آنجا بود، پسر زن یهودیّه مومنه لیکن پدرش یونانی بود. اعمال ۱۶: ۱}

^{و بعضی از ایشان قبول کردند و با پولُس و سیلاس متّحد شدند و از یونانیانِ خداترس، گروهی عظیم و از زنان شریف، عددی کثیر. اعمال۱۷: ۴}

^{بستر رومی}

^{پانصد سال پیش از تولد عیسی­‌مسیح در ایتالیای مرکزی در نزدیکی رودخانه‏‌ی تبیر سه شهر که بر هفت تپه بنا شده بود وجود داشت. سردار یکی از آن سه شهر به دو شهر دیگر حمله کرده و آن‌­ها را مطیع خود ساخت و هر سه شهر را متحد کرده نام روم، شهر خود را بر هر سه شهر گذاشت. رومی‌­ها در نوشتن قانون بسیار متبحر و در جنگ بسیار کار آزموده بودند. آن­‌‌ها در چند قرن بعد تمام ایتالیا را به تصرف درآورده و به روم اضافه کردند در ۲۶۴ ق.م آن­ها به اطراف مدیترانه لکشرکشی کرده و از شهر کارتاژ در شمال آفریقا تا قرنتس مهم‌­ترین شهر یونانی‌­ها را به تصرف خود درآورند.  پِمپه پادشاه رومی در سال ۶۴ ق.م بعد از تصرف سوریه در یک روز شنبه که سبت بود به اورشلیم حمله کرده و آن شهر را تسخیر کرد و سرزمین مقدس در تصرف رومی‌­ها قرار گرفت. امپراطوری روم چنان گسترش یافت که در زمان مسیح یک سوم جمعیت جهان تقریباً ۵۴ ملیون نفر، تحت کنترل آن­‌ها بود. رومی‌­ها از روم که مرکز امپراطوری بود جاده‌­هایی سنگی و بسیار عجیب به دور افتاده­­‌ترین نقاط امپراطوری کشیدند که بعضی از آن­‌ها تا به امروز استفاده می‌­شود و این مثل را در میان اروپایی‌ها به جا گذاشت که تمام جاده‌ها به روم ختم می‌شود. در ابتدا فقط ساکنین روم از حقوق تابعیت برخوردار بودند اما بعد تمامی اهالی ایتالیا دارای این حق شدند. خداوند به وسیله‌‏ی روم نیز جهان را برای انتشار انجیل آماده ساخت. اختلافات بین اقوام و کشورها با ایجاد وحدتی نسبی بر طرف شده بود. در دریای مدیترانه با وجود کشتی‌­های جنگی رومی‌­ها آرامش برقرار بود. رسولان مسیح از این شرایط استفاده کرده و پیام مسیح را به نقاط مختلف رساندند. جاده‌‌­های رومی برای سفرهای بشارتی شاگردان مسیح بسیار کارآمد بود. آن‌­ها تحت حمایت قانون روم بودند. پولس رسول بر اساس همین قانون و دارا بودن تابعیت رومی چند بار از مرگ و زندان خلاصی یافت. هرچند بسیاری از امپراطوران رومی مسیحیان را آزار رسانیده و می‌­کشتند اما حتی همان‌­ها نیز باعث رشد مسیحیت گشتند.  ژوستین شهید می‌­گوید: خون ایمانداران مسیحی گویی بذر ایمان را در دل­‌های ما آب می‌­دهد.}

^{و بر سر او تقصیرنامه‌‌ای نوشتند به خطّ یونانی و رومی و عبرانی که این است پادشاه یهود. لوقا۲۳: ۳۸}

^{و وقتی که او را به ریسمان­ها می‌‌بستند، پولُس به یوزباشی‌­ای که حاضر بود گفت، آیا بر شما جایز است که مردی رومی را بی حجّت هم تازیانه زنید؟ چون یوزباشی این را شنید، نزد مین‌باشی رفته، او را خبر داده، گفت، چه می‌‌خواهی بکنی زیرا این شخص رومی است؟ پس مین‌باشی آمده، به وی گفت، مرا بگو که تو رومی هستی؟ گفت، بلی! مین‌باشی جواب داد، من این حقوق را به مبلغی خطیر تحصیل کردم! پولُس گفت، امّا من در آن مولود شدم. در ساعت آنانی که قصد تفتیش او داشتند، دست از او برداشتند و مین‌باشی ترسان گشت چون فهمید که رومی است از آن سبب که او را بسته بود. اعمال ۲۲: ۲۵- ۲۹}

^{لیکن پولُس بدیشان گفت، ما را که مردمان رومی می‌‌باشیم، آشکارا و بی حّجت زده، به زندان انداختند. آیا الآن ما را به پنهانی بیرون می‌‌نمایند؟ نَیْ، بلکه خود آمده، ما را بیرون بیاورند. پس فرّاشان این سخنان را به والیان گفتند و چون شنیدند که رومی هستند بترسیدند. اعمال ۱۶: ۳۷- ۳۸}

^{یهودیان این شخص را گرفته، قصد قتل او داشتند. پس با سپاه رفته، او را از ایشان گرفتم، چون دریافت کرده بودم که رومی است. اعمال ۲۳: ۲۷}

^{بستر مذهبی و اخلاقی}

^{یونانی‌­ها و رومی‌­ها به خدایان متعدد و الهه‌­های گوناگون باور داشتند. خدایان مذکر و مونث. آن­‌ها با یکدیگر ازدواج می­‌کردند آن­ها مست می‌­کردند، می­‌خوابیدند، به جنگ می‌­رفتند در جنگ زخمی می‌­شدند ، دزدی و زنا می­‌کردند . حال با وجود این خدایان وضعیت پیروان آن­‌ها به خوبی مشخص است. اما مردم در عین حال به این خدایان به عنوان خدایان بی زوال و ابدی باور داشتند.  مردم صد برابر از خدایان خود در این اعمال غرق بودند.}

^{در رساله‌­ی رومیان باب یک پولس از شرایط مردم روم چنین می‌­گوید:}

^{زیرا هر چند خدا را شناختند، ولی او را چون خدا تمجید و شکر نکردند بلکه در خیالات خود باطل گردیده، دل بی‌‌فهم ایشان تاریک گشت.  ادّعای حکمت می‌‌کردند و احمق گردیدند. و جلال خدای غیرفانی را به شبیه صورت انسان فانی و طیور و بهایم و حشرات تبدیل نمودند. لهذا خدا نیز ایشان را در شهوات دل خودشان به ناپاکی تسلیم فرمود تا در میان خود بدنهای خویش را خوار سازند، که ایشان حقّ خدا را به دروغ مبدّل کردند و عبادت و خدمت نمودند مخلوق را به عوض خالقی که تا ابدالآباد متبارک است. آمین. از این سبب خدا ایشان را به هوس‌های خباثت تسلیم نمود، به نوعی که زنانشان نیز عمل طبیعی را به آنچه خلاف طبیعت است تبدیل نمودند. و همچنین مردان هم استعمال طبیعی زنان را ترک کرده، از شهوات خود با یکدیگر سوختند. مرد با مرد مرتکب اعمال زشت شده، عقوبت سزاوار تقصیر خود را در خود یافتند.  و چون روا نداشتند که خدا را در دانش خود نگاه دارند، خدا ایشان را به ذهن مردود واگذاشت تا کارهای ناشایسته بجا آورند. ممّلو از هر نوع ناراستی و شرارت و طمع و خباثت؛ پُر از حسد و قتل و جدال و مکر و بدخویی؛ غمّازان و غیبت‌‌کنندگان و دشمنان خدا و اهانت‌‌کنندگان و متکبّران و لافزنان و مُبْدِعان شرّ و نامطیعان والدین؛ بی‌‌فهم و بی‌‌وفا و بی‌‌الفت و بی‌‌رحم. زیرا هر چند انصاف خدا را می‌‌دانند که کنندگان چنین کارها مستوجب موت هستند، نه فقط آنها را می‌‌کنند بلکه کنندگان را نیز خوش می‌‌دارند.  رومیان ۱: ۲۱- ۳۲}

^{یک فیلسوف رومی به نام سِنِک که در دوران پولس رسول زندگی می­‌کرد می­گوید: دنیا پر از فساد و جنایت شده، ارتکاب اعمال زشت به قدری است که هیچ کس قدرت اصلاح آن را ندارد. جنایت دیگر در همه جا روی می‌­دهد و پاکدامنی نه فقط نادر بلکه ناپدید شده است. خرافات در آن زمان فراوان بود، همه در ترس از اجنه‌­ها و دیوها به سر می‌­بردند.  سِیسرو سُخنور رومی می­‌گوید: آسودگی و راحتی برای کسی وجود ندارد. بسیاری از افراد از مصر خدایان برای خود می‌­آوردند ( بت­‌های چوبی و گِلی) تا از حملات اجنه‌­ها در امان باشند. تفریح و شادی امپراطوران رومی نمایش پر خشونت جنگ مردها با هم و با حیوانات دردنده بود. جنگی برای گلادیاتور شدن، اما هزاران نفر در این نمایش­‌های خون‌­بار و وحشیانه زخمی و کشته می‌­شدند.  با غلا‌م­ها مانند یک حیوان بی نفع رفتار می‌­شد، اگر مریض می‌­شدند به دور انداخته می‌­شدند تا بمیرند و غلام تازه، جای آن‌­ها را می‌­گرفت. فساد کامل بر خانواد‌ه­ها مستولی گشته بود. داشتن چند همسر معمول بود. طلاق بسیار شایع بود. عصمت و پاکدامنی در میان زنان و مردان بی معنی بود. والدینی که بچه‌­های خود را نمی­‌خواستند آن­‌ها را بیرون می‌­انداختند و بعد حیوانات درنده و سگ­‌های وحشی بچه‌­ها را می‌­دریدند. دنیا چنان تاریک بود که نیاز به نور الهی به شدت احساس می‌­شد.}

^{بستر یهودی}

^{در میان اقوام امپراطوری روم یهودیان تنها قومی بودند که خدای حقیقی را می­‌پرستیدند. یهودیان بعد از آزادی از اسارت بابل به دست کورش کبیر پادشاه پارس به سرزمین خود بازگشته بودند، اما بسیاری از آن­‌ها از ایران تا کشورهای اطراف مدیترانه پراکنده بوده و در آن سرزمین­‌ها ماندند. با ترجمه شدن کتب مقدس(عهد عتیق) به زبان یونانی کلام خدا گسترش بیشتری یافت، یک هفتم جمعیت مصر و هفت صدم جمعیت تمام امپراطوری روم یهودی بودند. رومی‌­ها و یونانی­‌ها، یهودیان را به دلیل نداشتن بت لامذهب و بی دین می‌­دانستند. ولی در عین حال بسیاری که طالب حقیقت بودند، جذب کلام خدا می‌­شدند. این تازه یهودیان در عهد جدید متقیان و خداترسان نامیده شده­‌اند. در زمان عیسی‌­مسیح به دلیل پراکندگی یهودیان در اکثر شهرهای امپراطوری روم تقریباً یک کنیسه وجود داشت. عیسی‌مسیح و رسولانش از آن کنیسه­‌ها برای نشر پیام انجیل استفاده می‌­کردند. به دین ترتیب با قدرت و نظم خداوند و با حکمت بی‌­نهایتش در حالی که جهان به زبانی مشترک رسیده بود و امنیت و آرامش نسبی برقرار بود، هم‌­چنان نیاز روحانی بشر بیش از پیش دیده می‌­شد. با وجود یهودیان یونانی الاصل و کنایس متعدد در سراسر امپراطوری روم زمانی کامل و مناسب که خود خداوند آن را مهیا ساخته بود فرارسید تا در این شرایط مسیح موعود به جهان بیاید.}

^{لیکن چون زمان به کمال رسید، خدا پسر خود را فرستاد که از زن زاییده شد و زیر شریعت متولّد،  غلاطیان۴: ۴}

^_منابع

^{_{الهیات تاریخی کتاب­‌مقدس ( مقدمه‌­ای بر الهیات سیستماتیک) نوشته­‌ی واینی گرودم. ۱۹۴۸ انتشارات زُندروان.}}

^{_{تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری روم و ایران، نوشته­‌ی و.م. میلر. ۱۹۸۱ انتشارات حیات ابدی.}}

^{_{کتاب­‌مقدس ترجمه‏ی نخست، ۱۹۷۹ انتشارات انجمن کتاب­‌مقدس.}}

مسعود‌ ادریس‌عامری